Zwangerschap gaat gepaard met ongeëvenaarde hormoontoenames en vergaande veranderingen in het lichaam van de vrouw. Maar wat zijn nu de effecten van zwangerschap op de hersenen? Hier weten we nog erg weinig vanaf. Het doel van het onderzoek is om hier meer over te weten te komen. Aan dit onderzoek doen vrouwen mee die de wens hebben binnenkort zwanger te worden en vrouwen die deze wens niet hebben voor het komende jaar.  

Uit een vorig onderzoek van ons is gebleken dat er duidelijke en zeer consistente structurele veranderingen plaatsvinden in de hersenen van de vrouw tijdens de zwangerschap. Deze veranderingen bevinden zich met name in de grijze massa van de hersengebieden die zich bezig houden met sociale functies en het betreft ook deels die hersengebieden die het sterkst reageren op het zien van het eigen kind. Bovendien bleken deze veranderingen langdurig van aard en waren 2 jaar na de geboorte nog intact. Voor meer informatie over de resultaten van dit eerste onderzoek, zie Media en Nieuws.

Dit waren zeer interessante eerste bevindingen, en met de huidige projecten willen we verder onderzoeken hoe de hersenen van de vrouw veranderen onder invloed van de hormonale veranderingen van de zwangerschap. We zijn met name geïnteresseerd in veranderingen in hersenanatomie, de connecties tussen verschillende hersengebieden en veranderingen in hersenactiviteit en hun relatie tot hormonale, cognitieve en fysiologische veranderingen die vrouwen ondergaan tijdens de zwangerschap. We hopen met deze studie meer te kunnen ontdekken over de effecten van deze bijzondere periode en beter in kaart te kunnen brengen hoe de vrouw verandert onder invloed van de zwangerschap en het moederschap. Daarnaast hopen we ook de basis te leggen met deze studie voor het begrijpen van de rol en mogelijke effecten van deze hersenveranderingen en hun bijdrage aan mogelijke negatieve effecten zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van postpartum depressie. 

Een paar relevante publicaties:

E. Hoekzema, E. Barba- Müller, C. Pozzobon, M. Picado, F. Lucco, D. García-García, J.C. Soliva, A. Tobeña, M. Desco, E.A. Crone, A. Ballesteros, S. Carmona, O. Vilarroya (2017). Pregnancy leads to long-lasting changes in human brain structure. Nature Neuroscience 20(2): 287-296.

S. Carmona, M. Martinez Garcia, M. Paternina Die, E. Barba- Müller, L.M. Wierenga, Y. Alemán-Gómez, C. Petrus, L. Marcos-Vidal, L. Beumala, R. Cortizo, C. Pozzobon, M. Picado, F. Lucco, D. García-García, J.C. Soliva, A. Tobeña, J.S. Peper, E.A. Crone, A. Ballesteros, M. Desco, O. Vilarroya, E. Hoekzema (2019). Pregnancy and adolescence entail similar neuroanatomical adaptations: A comparative analysis of cerebral morphometric changes. Human Brain Mapping 40(7):2143-2152.

E. Hoekzema, C.K. Tamnes, P. Berns, E. Barba-Müller, C. Pozzobon, M. Picado, F. Lucco, M. Martínez-García, M. Desco, A. Ballesteros, E.A. Crone, O. Vilarroya, S. Carmona (2020). Becoming a mother entails anatomical changes in the ventral striatum of the human brain that facilitate its responsiveness to offspring cues. Psychoneuroendocrinology 112:104507.

E. Barba- Müller, S. Craddock, S. Carmona, E. Hoekzema, Brain plasticity in pregnancy and the postpartum period: Links to maternal caregiving and mental health (2019). Archives of Women’s Mental Health 22(2): 289-299.

M. Martínez-García, M. Paternina-Die, E. Barba-Müller, D. Martín de Blas, L. Beumala, R. Cortizo, C. Pozzobon, L. Marcos-Vidal, A. Fernández-Pena, M. Picado, E. Belmonte-Padilla, A. Massó-Rodriguez, A. Ballesteros, M. Desco, O. Vilarroya, E. Hoekzema, S. Carmona. Do Pregnancy-Induced Brain Changes Reverse? The Brain of a Mother Six Years after Parturition (2021). Brain Sci. 11(2):168.